راه های پیشگیری از سرطان پوست یکی از دغدغه‌های مهم نسل جدید در روزگار مدرن است. امروز روز جهانی مبارزه با سرطان پوست و حفاظت از پوست برابر آفتاب است. 24 ماه می میلادی برابر با 4 خردادماه خورشیدی بهانه مهم و خوبی است برای آشنایی با بهترین کرم های ضد آفتاب و راه‌های پیشگیری از سرطان پوست.
سرطان پوست چیست؟
سرطان پوست نوعی از سرطان است که در سلول‌های پوست آغاز می‌شود و اغلب به دلیل آسیب ناشی از اشعه فرابنفش (UV) از خورشید یا منابع مصنوعی مانند سولاریوم به وجود می‌آید. این بیماری به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: ملانوم و غیر ملانوم.
ملانوم نوع خطرناک‌تر و شدیدتری از سرطان پوست است که می‌تواند به سرعت به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. غیر ملانوم شامل کارسینوم سلول‌های بازال و کارسینوم سلول‌های سنگفرشی است که کمتر خطرناک هستند ولی اگر درمان نشوند، می‌توانند به عمق بافت‌ها نفوذ کنند و مشکلات جدی ایجاد کنند.
علائم سرطان پوست ممکن است شامل تغییر در اندازه، شکل یا رنگ خال‌ها و لکه‌های پوستی باشد. خارش، خونریزی و زخم‌های پوستی که بهبود نمی‌یابند نیز از دیگر نشانه‌های این بیماری هستند. تشخیص زودهنگام سرطان پوست می‌تواند به درمان موفقیت‌آمیز آن کمک کند. بنابراین، معاینات منظم پوستی و آگاهی از تغییرات پوست بسیار اهمیت دارد.
روز جهانی Don’t Fry Day در 24 می چه روزی است؟
روز جهانی “Don’t Fry Day” یک ابتکار از سوی انجمن سرطان پوست آمریکا است که هر سال در آخرین جمعه ماه می برگزار می‌شود. هدف این روز افزایش آگاهی عمومی در مورد خطرات اشعه‌ی فرابنفش و اهمیت محافظت از پوست در برابر آفتاب است. نام این روز به شکلی بازیگوشانه بر اهمیت دوری از “سرخ شدن” (سوختن) پوست زیر آفتاب تاکید می‌کند.
در این روز، سازمان‌ها و نهادهای بهداشتی تلاش می‌کنند تا از طریق کمپین‌های اطلاع‌رسانی و آموزشی، مردم را به استفاده از کرم‌های ضد آفتاب، پوشیدن لباس‌های محافظ و اجتناب از قرارگیری مستقیم زیر آفتاب تشویق کنند. همچنین، افزایش آگاهی درباره روش‌های صحیح استفاده از کرم‌های ضد آفتاب و زمان‌های مناسب برای قرارگیری در آفتاب نیز از دیگر اهداف این روز است.
راه‌های پیشگیری از سرطان پوست چه هستند؟
- استفاده از کرم ضد آفتاب: کرم ضد آفتاب با SPF مناسب و طیف گسترده (UVA و UVB) می‌تواند به طور مؤثری از پوست در برابر اشعه‌ی مضر محافظت کند. باید کرم ضد آفتاب را حداقل 30 دقیقه قبل از خروج از خانه و هر دو ساعت یک‌بار تجدید کرد.
- پوشیدن لباس‌های محافظ: استفاده از لباس‌های بلند، کلاه‌های لبه‌دار و عینک آفتابی می‌تواند به کاهش تماس مستقیم پوست با اشعه فرابنفش کمک کند. پارچه‌های بافت محکم و رنگ‌های تیره‌تر معمولاً محافظت بهتری ارائه می‌دهند.
- اجتناب از آفتاب در ساعات اوج: اشعه‌ی خورشید در ساعات 10 صبح تا 4 بعدازظهر بیشترین شدت را دارد. در این ساعات بهتر است در سایه بمانید و از فعالیت‌های بیرون از خانه خودداری کنید.
- استفاده از سایه‌بان‌ها و چترها: زمانی که بیرون از خانه هستید، به ویژه در ساحل یا پارک، استفاده از سایه‌بان‌ها و چترها می‌تواند به کاهش مستقیم تماس با اشعه‌ی خورشید کمک کند.
بهترین کرم‌های ضد آفتاب چه ویژگی‌هایی دارند؟
کرم‌های ضد آفتاب با کیفیت دارای ویژگی‌های خاصی هستند که آنها را مؤثرتر می‌کند. اولاً، باید طیف گسترده باشند تا هم از اشعه‌های UVA و هم UVB محافظت کنند. اشعه UVA مسئول پیری زودرس پوست و اشعه UVB عامل اصلی آفتاب‌سوختگی و سرطان پوست است. کرم‌های ضد آفتاب با طیف گسترده می‌توانند از هر دو نوع اشعه محافظت کنند.
ثانیاً، کرم ضد آفتاب باید حداقل SPF 30 داشته باشد. SPF یا فاکتور محافظت از خورشید، میزان محافظت از پوست در برابر اشعه‌های UVB را نشان می‌دهد. کرم‌های ضد آفتاب با SPF بالاتر از 30 محافظت بیشتری ارائه می‌دهند و برای فعالیت‌های طولانی در فضای باز مناسب‌تر هستند. همچنین، کرم ضد آفتاب باید مقاوم در برابر آب باشد تا در شرایط تعریق یا شنا نیز کارایی خود را حفظ کند.
مزایا و معایب استفاده از کرم ضد آفتاب
استفاده از کرم ضد آفتاب دارای مزایای زیادی است. از مهم‌ترین مزایا می‌توان به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از اشعه فرابنفش، کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست و جلوگیری از پیری زودرس پوست اشاره کرد. کرم ضد آفتاب می‌تواند از بروز چین و چروک، لکه‌های پوستی و آفتاب‌سوختگی جلوگیری کند و به حفظ سلامت و جوانی پوست کمک کند.
از طرف دیگر، برخی معایب نیز ممکن است وجود داشته باشد. برخی افراد ممکن است به مواد شیمیایی موجود در کرم‌های ضد آفتاب حساسیت داشته باشند که می‌تواند باعث تحریک و آلرژی پوستی شود. همچنین، برخی کرم‌های ضد آفتاب ممکن است حاوی مواد مضر برای محیط زیست باشند، مانند اکسید زینک و اکسید تیتانیوم، که می‌توانند به صخره‌های مرجانی آسیب برسانند. بنابراین، انتخاب کرم ضد آفتاب مناسب و سازگار با پوست و محیط زیست اهمیت دارد.
در کدام کشورها سرطان پوست بیشتر گزارش شده است؟
سرطان پوست در کشورهایی با آفتاب شدید و فرهنگ‌هایی که افراد بیشتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، بیشتر گزارش شده است. استرالیا و نیوزیلند از جمله کشورهایی هستند که بالاترین میزان بروز سرطان پوست را دارند. در این کشورها، پوست‌های روشن و آب و هوای گرم و تند موجب می‌شود تا افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار بگیرند.
ایالات متحده و کانادا نیز از جمله کشورهایی هستند که میزان بالایی از سرطان پوست را گزارش می‌کنند. به ویژه در مناطقی که آفتاب شدت بیشتری دارد، مانند ایالت‌های جنوبی آمریکا، میزان بروز این بیماری بیشتر است. افزایش آگاهی و اجرای برنامه‌های پیشگیری می‌تواند به کاهش نرخ سرطان پوست در این کشورها کمک کند.
آیا سرطان پوست به صورت ژنتیکی به نسل بعد منتقل می‌شود؟
این مشکل می‌تواند دارای عوامل ژنتیکی باشد که خطر ابتلا به آن را افزایش می‌دهد. افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پوست دارند، ممکن است بیشتر در معرض خطر باشند. برخی ژن‌ها می‌توانند حساسیت پوست به اشعه فرابنفش را افزایش دهند یا باعث نقص در توانایی پوست برای ترمیم آسیب‌ها شوند.
با این حال، بیشتر موارد سرطان پوست به دلیل عوامل محیطی مانند قرارگیری زیاد در معرض اشعه فرابنفش و نه تنها عوامل ژنتیکی ایجاد می‌شوند. سبک زندگی و اقدامات پیشگیرانه می‌توانند نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست ایفا کنند. بنابراین، حتی اگر سابقه خانوادگی وجود داشته باشد، استفاده از کرم ضد آفتاب و سایر روش‌های پیشگیری می‌تواند مؤثر باشد.
